Ik had het een beetje met hem te doen. Hij schrok echt. We zaten aan het diner en hij stelde de bekende vraag: “Hee San, wat doe jij nou eigenlijk precies?”

Ik vertelde enthousiast over mijn trainingsprogramma. Hij knikte geïnteresseerd. En zette toen opeens grote ogen op.

De arme man keek heel geschrokken. Ik vond het grappig en aandoenlijk tegelijk. Kon me bijna niet voorstellen dat hij zo’n schrikreactie had.

Maar toch zie ik het vaker bij managers. Ze schrikken ervan als ze beseffen dat niet iedereen hetzelfde verhaal gaat vertellen.

Newsflash: iedereen heeft een eigen verhaal. Je neemt jezelf mee naar je werk toch? Met je eigen achtergrond, ervaringen en persoonlijkheid. Natuurlijk heb je je eigen verhaal. En al je collega’s ook. Waarom moet je dan een standaard verhaal uit je hoofd leren voor je werk?

Ik zie het zo: samen met je team heb je een gezamenlijk verhaal. Een kapstok die duidelijk maakt waar je met zijn allen voor staat. En ieders jas heeft een eigen haakje aan die kapstok. Die haakjes hangen vast aan de kapstok, maar de jassen kunnen heel verschillend zijn.

Dus ieder vertelt zijn eigen verhaal, maar gezamenlijk brengen jullie dezelfde boodschap.

Of zoals een deelnemer van de teamtraining het helder verwoordde:

“Ik kan nu altijd en overal mijn verhaal doen.
Het is ons verhaal, wat ik op mijn eigen manier vertel. Er wordt oprecht naar me geluisterd.
Dat merk ik aan de reacties en vragen van mensen. Ze willen meer van me.”

“Ik was van plan aantekeningen te maken, maar ik legde mijn pen automatisch weg. Ik wilde blijven luisteren.”

De kracht van het verhaal. Je wordt erin meegezogen. Je wil blijven luisteren.

De mens smult van verhalen. Waarom eigenlijk?

Onze hersenen schijnen er op gebouwd te zijn. We herkennen de structuur van een verhaal heel gemakkelijk.

Verhalen geven samenhang aan informatie. Daar houden we van.
En – last but not least – we herkennen ons in verhalen van anderen. En dat vinden we fijn!

Ga maar na: als je een verhaal hoort, leest of ziet (film) komt het extra hard binnen als je het idee hebt dat jíj het had kunnen zijn. De emotie die de verteller of hoofdpersoon doormaakt, voel jij dan ook.

Andersom werkt dat ook zo (beginnende sprekers durven daar nog niet altijd op te vertrouwen): als je een verhaal vertelt aan publiek, voelen zij de emotie in jouw verhaal. Ze herkennen zichzelf in wat je vertelt, ook al hebben ze niet precies hetzelfde meegemaakt. Ze herkennen de structuur, de pijn, de opluchting, de victorie: gewoon…de ups-and-downs van het leven.

Oh! En nog een voordeel als je boodschap in een verhaal verpakt zit: mensen onthouden het beter.

Dus, doe mij – maar vooral je lieve luisteraars – een lol en doe vanaf nu al je presentaties met minimaal 1 verhaal erin. You can do it. Al is het maar 1 cijfer uit de kwartaalrapportages die je gaat presenteren… wek je werk tot leven door er een verhaal over te vertellen.

Ik heb erover getwijfeld of ik dit zou opschrijven in een blog. Maar het staat me zo helder voor de geest en ik vond het zo krachtig dat ik er wel over wil vertellen. (Waarom niet, vraag je je af? Nou, omdat het zo onbescheiden overkomt. Zo van: kijk mij eens ff succes hebben als ik mijn why vertel. Vind jij het ook wat opschepperig overkomen? Laten we het dan zo zien: het gaat er niet om dat het mijn verhaal was wat verteld werd, het gaat erom dat de why zo’n impact had op haar.)

What happened?

Het was in een training. Ik begin altijd met het vertellen van mijn verhaal op 2 manieren. Ik vertel het WAT van de Vertelschool en het WAAROM. De boodschap in beide verhalen zijn hetzelfde, namelijk: wat kan de Vertelschool voor je betekenen? Daar geef ik op 2 manieren antwoord op. Om te laten ervaren wat het verschil kan zijn hoe een verhaal bij je binnenkomt.

Een van de deelneemsters verwoordde zó concreet wat het verschil was dat zij ervaarde. Dat spreekt boekdelen:

“San, toen ik hoorde WAT je doet met de Vertelschool, dacht ik eraan een offerte bij je aan te vragen voor mijn team. Toen ik daarna naar je WAAROM luisterde wilde ik meteen boeken.”

Denk je nu: Okeeeee, leuk voor je, maar wat is eigenlijk mijn why? Ik kan het niet eens vertellen, want ik heb nog niet te pakken waarom ik doe wat ik doe. Dan denk ik: joepie, mag ik je helpen?

Ja, zin om te ontdekken waarom jij doet wat je doet? Kies dan welke manier jou het beste past:

Gratis videoreeks (met 10 online video’s en opdrachten van mij; zonder persoonlijke begeleiding). Meld je hier aan en je kan direct beginnen.

Of

1 op 1 gesprekken met mij. Niet gratis, wel veel aandacht. Reserveer hier een telefonische kennismaking in mijn agenda.

Heb je Michael Pilarczyk wel eens horen spreken? Hij heeft een diepe, volle, krachtige stem. Hij vertelt gedragen en meeslepend. Uitbundig. Niet hyper, wel ronkend.

Ik heb hem horen spreken op een congres waar daarna een héél ander soort spreker kwam. Toenmalig minister Kamps.

Die sprak zacht en met weinig intonatie. Zo zacht dat ik moeite moest doen om hem, met gespitste oren en op het puntje van mijn stoel, überhaupt te kunnen verstaan. Ik heb het een volle minuut geprobeerd, daarna gaf ik het op. Ik heb dus niks gehoord van zijn verhaal, maar ik was er wel nieuwsgierig naar. Ik vind het nog steeds jammer dat ik het gemist heb. Ik denk dat hij iets te vertellen heeft namelijk.

Laat deze even inzinken: ik word eerst overrompeld door de ronkende, meeslepende stem van goeroe Pilarczyk en daarna vind ik het doodzonde dat ik grijze muis minister Kamps niet kan verstaan, omdat ik zit te popelen om zijn verhaal.

Ik ken inmiddels heel wat grijze muizen die allemaal denken dat ze een Pilarczyk moeten worden op het podium.

Dat is dus niet zo. Ik popel om jouw verhaal te horen, grijze muis. Ik denk dat je me wat te vertellen hebt.

Maar ik wil je wel kunnen verstaan. Dus als ik minister Kamps (en jou als je je er enigszins in herkent) een tip mag geven:

Pak een microfoon!

That’s it. Doe niet iemand anders na die je benijdt op het podium. Doe het op jouw manier. Maar wel zo dat je publiek het kan verstaan.

Ik zie het soms bijna fysiek voor me (met bakstenen en al) : de drempel die mensen voelen om iets persoonlijks te vertellen. Want brrrr, wat geef je je dan bloot! Wat maak je je kwetsbaar. Waar komt dat persoonlijke verhaal (later ooit) terecht? Kan dat tegen me gebruikt worden?

Van de andere kant zie ik ze smachten naar echte, oprechte verhalen. Authentiek. (De termen zijn inmiddels wat afgezaagd, maar de hunkering blijft.)

Voor al die mensen die wel persoonlijker willen worden in hun praatjes, maar die niet meteen allerlei drama willen delen, komt hier de verlossende boodschap:

Het hoeft geen drama te zijn.

Je verhaal persoonlijker maken, wil niet zeggen dat je allerlei narigheid uit je leven op tafel hoeft te gooien.

Kijk, mijn persoonlijke verhaal begint vaak met mijn eerste postnatale depressie. Ik had het ook liever anders gezien, maar dat is de periode waar ik zulke waardevolle lessen heb geleerd dat ik dat verhaal zo compleet mogelijk wil delen met jullie. Een verhaal dat deels gaat over narigheid en drama. Niet leuk, wel waardevol.

Dat wil echter niet zeggen dat je verhaal persoonlijker maken betekent dat je jouw drama en narigheid op tafel moet gooien.

Twee voorbeelden van verhalen waar geen drama in zit, maar wel keí persoonlijk zijn:

Ferdi (co-trainer van de Vertelschool) vertelt dat hij zo van innoveren houdt:

“Ik herinner me dat ik als kind al een kladblokje en potlood naast mijn bed legde voordat ik ging slapen. Ik werd regelmatig midden in de nacht wakker met een briljant idee en dat wilde ik niet kwijtraken. Tegenwoordig gebruik ik daar apps voor, maar als 10-jarig jongetje zag ik blijkbaar de waarde al in van spontane ideeën.”

En het verhaal van een deelnemer van een 1 op 1-traject:

“Ik heb veel verschillende bijbanen gehad. Ik merkte de verschillen op in managementstijlen en bedrijfsculturen. Ik vond dat zo interessant dat ik daarom sociologie en bestuurskunde ben gaan studeren.”

You see? No drama. Wel vet persoonlijk.

Voel jij nu nog een drempel om je praatje persoonlijker te maken? Laat het me weten, ben er nieuwsgierig naar. Thanks!